Unia Europejska podjęła istotny krok w kierunku wzmocnienia swoich zdolności obronnych — państwa członkowskie zgodziły się na utworzenie specjalnego funduszu pożyczkowego na zbrojenia o wartości 150 mld euro, który będzie finansowany z budżetu bloku. Informację tę podała agencja UNIAN powołując się na Financial Times.

Ten nowy mechanizm finansowania umożliwi krajom UE otrzymywanie pożyczek z Brukseli na zakup nowoczesnych systemów uzbrojenia i platform wojskowych w ramach modelu wspólnych zamówień. Według Komisji Europejskiej fundusz ma na celu przyspieszenie przezbrojenia armii europejskich w obliczu rosnących zagrożeń spowodowanych agresją Rosji na Ukrainę.

Utworzenie funduszu było wynikiem wielomiesięcznych negocjacji między rządami państw członkowskich. Według trzech wysokich rangą urzędników UE, poparcie polityczne osiągnięto rano 19 maja, a ostatecznego zatwierdzenia można się spodziewać najwcześniej w środę 21 maja. W Brukseli decyzję tę nazwano „historycznym” krokiem w zmianie polityki obronnej Europy.

Zapotrzebowanie na takie narzędzie rośnie od 2022 roku, kiedy Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Od tego czasu wiele państw członkowskich NATO zintensyfikowało działania mające na celu spełnienie lub przekroczenie minimalnego wymogu Sojuszu w zakresie wydatków na obronność wynoszącego 2% PKB. Jednak nawet te wysiłki nie złagodziły napięć w stosunkach ze Stanami Zjednoczonymi.

Nową presję polityczną na Europę wywiera były prezydent USA Donald Trump, który po powrocie do Białego Domu domaga się, aby sojusznicy z UE w większym stopniu uczestniczyli w finansowaniu NATO. Trump wyraźnie stwierdził, że Stany Zjednoczone mogą wycofać się ze swoich zobowiązań obronnych w Europie, jeśli sojusznicy nie podzielą się ciężarem po równo.

FT przedstawia również szacunki potencjalnych kosztów, jakie poniosłyby Stany Zjednoczone, gdyby zmniejszyły lub zakończyły swoją obecność wojskową w Europie. Całkowita wymiana amerykańskiego potencjału obronnego na kontynencie kosztowałaby około 1 biliona dolarów w ciągu najbliższych 25 lat. Z tej kwoty 226–344 miliardów dolarów zostanie przeznaczonych na jednorazowe zakupy, reszta na działalność operacyjną, personel i wsparcie techniczne.

Nowy fundusz obronny UE ma zatem nie tylko na celu wzmocnienie bezpieczeństwa Europy w obliczu niestabilności geopolitycznej, ale także stanowi odpowiedź na strategiczne ultimatum postawione przez Waszyngton. Europa przygotowuje się do wzięcia na siebie większej odpowiedzialności za własną obronę, starając się zmniejszyć zależność od swojego transatlantyckiego partnera.